Ülkemizin en önemli sorunlarından biriside enflasyondur. Yıllardır mücadele ediliyor ama sonuç aynı. Son zamanlarda enflasyonu düşürmek için faizlerin indirilmesi görüşü çok tartışıldı.

İktisat teorisine göre faiz bir para politikası aracıdır. Teoriye göre faizler inerse, piyasada oluşacak olan bol para talep yaratarak ekonomiyi canlı tutar ve ekonomi büyür.

Ama biliyoruz ki! Ekonomi büyümeye başladığı an enflasyon yükselmeye başlıyor. Eğer bizim amacımız enflasyonu düşürmekse, bizim gibi ülkelerin ekonomilerinde faizler indiğinde enflasyon iner tezi pek çalışmıyor.

Nedeni şu: Çünkü faizler indirildiğinde piyasada oluşan bol para yatırımlara gitmiyor. Faizlerden çıkan para dövize gidiyor, dolara gidiyor. Dolayısıyla dövize talep olunca döviz yükseliyor. Dövizde bir maliyet unsuru olduğuna göre enflasyonun yükselmesinde etkili oluyor. Her şeyin dövize endeksli olduğu bizim gibi çift paralı ülkelerde enflasyonu kontrol etmek o kadar kolay olmuyor.

Eğer kur etkisi olmasa düşük faiz reel sektörün finansman giderlerini düşürür. Faizi düşürelim bol ve ucuz para ile ekonomiği canlandıralım girişimi sonrası, bol paranın dövize yöneldiği ve artan döviz fiyatları enflasyonu yukarı etkilediği bilinen bir gerçektir.

Enflasyonu düşürmek görevi için anayasada yazılı olduğu gibi merkez bankasına verilmişse, merkez bankasına yapılan müdahale hem güven kaybına hem de ekonominin istikrarına zarar verdiği açık bir şekilde anlaşılmıştır.

Enflasyonu düşürmek için önce döviz kurunu düşürmek, kuru düşürmek için de cari açığı sıfırlamak gerekir. Cari açık olmazsa dış finansman ihtiyacı azalır, dolara talep düşer döviz kuru istikrarı sağlanır. Tüm bunların gerçekleşmesi için siyasi iktidarın yapısal sorunları çözmesi ve güven vermesi gerekir. Hukuk ve demokrasi olmadan doğrudan yabancı sermaye gelmez ve dolayısıyla ekonomik göstergelerin düzelmesi daha çok zaman alır.

Sonuç olarak, faizin düşmesi enflasyona, enflasyonun düşmesi ise döviz kuruna, döviz kurunun düşmesi ise yabancı kaynak girişine bağlıdır. Tüm bunların çözümü bugünkü siyasi iktidarın yapısal sorunları çözmesine ve oluşturacağı güven ve istikrara bağlıdır. Bunlar yapılmazsa bu şartlarda bu iktidarın artık yönetimde kalması mümkün gözükmüyor.

Zeki Çeilk iktisatçı